Family Computer: Ang video game console na hindi lang pam-“pamilya”

Pamilyar ka ba sa mga left, right, up, down, A, B, turbo A, turbo B, select at start button? Eh sa mga larong Donkey Kong, Pac Man, Super Mario, Space Invaders at sa game cartridges na sinlaki ng cassette tapes at hinihipan bago isaksak upang gumana? Kung hindi ka pamilyar sa mga nabanggit, malamang hindi mo pa naranasang gumamit ng Family Computer noong kabataan mo at mas lumaki ka sa mundo ng Game Boy, PlayStation, at online games. Pero kung alam mo ang mga ito, appear tayo dahil malamang katulad mo rin akong adik sa paglalaro ng console na ito na may pixelated images at characters.

Inilunsad ng Nintendo Entertainment System (NES) ang Family Computer oFamiCom noong taong 1983 sa iba’t ibang panig ng mundo katulad ng North America, Europe, Australia, at dito sa Asya. Sa bansang South Korea, tinawag itong Hyundai Comboy. Ginawan din ito ng iba’t ibang version o clone sa ilang bansa tulad ng Dendy sa Russia, Little Master at Wiz Kid sa India, at Pegasus sa Poland. (Ang galing ko ‘no? Nabasa ko lang sa Wikipedia ang mga ‘yan.) Dalawa lang ang controller o joystick ng FamiCom, hindi gaya ng consoles ngayon tulad ng PlayStation na may ikinakabit na multitap para makapaglaro ang tatlo hanggang sa walong manlalaro nang sabay-sabay. At lugi pa kung sino ‘yung magiging “Player 2” dahil ang joystick n’ya ay walang select, start, turbo A at turbo B buttons, ‘di gaya ng joystick ng “Player 1”.

Noong bata pa ako, wala akong ibang kakilalang merong Family Computer maliban doon sa favorite auntie ko. Kaya naman araw-araw kapag bakasyon ay lagi akong nasa bahay nila at nakikipaglaro ng Family Computer sa kanya. (Hindi pa kasi marunong maglaro ng FamiCom ‘yung anak n’ya noon na pinsan ko dahil sanggol pa lang.) Problema nga lang ‘yung ginagamit nilang 14-inch TV kapag naglalaro. Hindi kilala ang brand nito at may kalumaan na kaya naman kailangan mo munang orasyunan bago magamit. Sa paggamit ng TV na ito, importanteng huwag kang gagalaw para mabuksan ang power hanggang sa makapaglaro ka nang maayos. Once kasi na natagtag ang TV ay mamamatay ito at tapos na ang maliligayang araw mo sa paglalaro. Naaalala ko noon, ipinagdarasal ko pa na sana ay maging maayos ang pagbukas ng TV para makapaglaro na ako ng Super Mario. Minsan nga ay nagkaroon ng aksidente dahil nahulog ang pinsan ko sa kuna habang naglalaro ako ng FamiCom. Sa akin inihabilin ni auntie at hindi ko natupad ito dahil busy ako sa paglalaro. Mabuti na lamang at hindi nagalit sa akin si auntie.

Napag-uusapan na rin lang ang Super Mario, tama at dito ko rin nakilala ang Super Mario, ang larong mula noon hanggang ngayon ay kinahuhumalingan ko pa rin. Bagamat nag-iisa lang ang game cartridge o ‘yung bala ng FamiCom ni auntie (82-in-1 ‘yun, naaalala ko pa ang cartridge na ‘yun at kulay asul s’ya), marami pa rin itong laro. Pero sa totoo lang, mas nauubos ko ang oras ko sa paglalaro ng Super Mario. Iniisip ko rin kung paanong ginagawa ni auntie na makapaglaro agad sa level 8 nito, at huli na nung malaman kong pwede palang mag-level select doon. Laking tuwa ko naman nang masubukan kong maglaro sa ibang level. “Gabi na kina Super Mario!,” Sabi ko kapag madilim ‘yung level na nilalaro ko. Bwisit na bwisit naman ako kapag nasa level 8 ako dahil merong kalaban doon si Super Mario na mukhang uwang na parang helmet at hindi namamatay kapag tinatalunan. Masasabi kong si auntie ang naging guide ko sa paglalaro ng Mario kaya’t sa tulong n’ya ay natapos ko rin ito nang makailang beses. (At malaking achievement ang makatapos noon ng isang buong laro!)

Kung tutuusin, sa sobrang dalas kong maglaro ng 82-in-1 na ‘yun sa FamiCom ay kabisado ko pa rin hanggang ngayon kung alin ang games na madalas kong nilalaro noon. Nariyan na ‘yung shooting games na tulad ng Battle City,Gradius, Galaga, Space Invaders, B-Wings, Pooyan at Balloon Fight; Mga adventures na tulad ng Super Mario, Islanders, Popeye, Pac Man, Pipeline,Mappy, Bomber Man, Circus Charlie, Donkey Kong, Ice Climber at Nuts And Mlik; Mga sports-related games na tulad ng Road Fighter, F1 Race, Spartan X, Kung-Fu, Tennis, Boxing, Excite Bite, Lunar Ball at Pinball (teka, sa sugal ata kabilang ang isang ito!); At mga larong bagamat hindi ko maintindihan kung paano ay pilit ko pa ring nilalaro sa sobrang pagka-adik ko sa FamiCom na tulad ng Tetris, City Connection, Lode Runner, at ang walang kakupas-kupas naHogan’s Alley (Isang shooting game na hanggang sa lumaki ako ay hindi ko pa rin ma-gets kung paano nilalaro at hindi pa rin makapag-putok ng baril ‘yung ginagamit kong character. Bwisit na bwisit ako dito!). Sa sobrang paglalaro ko nito, ako pa mismo ang nakasira ng nag-iisang cartridge na ito ni auntie.

Nang magkaroon ng malay ang kapatid ko ay ibinili kami ng tatay ko ng sariling Family Computer. Tuwang-tuwa kami noon, lalo na ako! Pinilit kong ipahanap ang 82-in-1 na nakaugalian kong laruin subalit wala kaming nahanap. Patingi-tingi tuloy na games ang aming nabili, isang cartridge bawat laro gaya ng Pipeline, Pooyan, Tetris, Bomber Man, Donkey Kong at Nuts and Mlik. Walang Super Mario! ‘Yun pa naman ang inaabangan ko, pero nabigo kaming makahanap. Wala na ring kwenta noong magkaroon kami ng sariling FamiCom kaya’t mabilis din akong nagsawa dito.

Marami na ring umusbong na game consoles sa mundo at sadya ngang nalipasan na ng panahon ang Family Computer. Subalit hindi maipagkakailang ang joystick, game cartridges, at pixelated characters ng Family Computer ay minsan kong naging kasa-kasama tuwing bakasyon, wala mang Super Mario at topakin man ang telebisyong gamit ko.

Naging Class Officer ka rin ba sa eskwela noon?

Isa sa mga gawain bago magsimula ang klase sa elementary o high school ay ang pagtatalaga ng class officers o ‘yung mga opisyal ng section sa klase na kinabibilangan mo. Sila ‘yung mga katuwang ng butihing guro sa pagdidisiplina sa klase. (Minsan sila ‘yung mga mahilig sumipsip sa guro.)

Sa pagsisimula, magsasalita ang adviser sa harapan at babanggitin ang “The nomination for class <*position*> is now open.” Ito ang hudyat para magtaas ng kamay ang mga estudyante at pumili ng kanilang mga ino-nominate at iboboto. Karaniwan namang dialogue ng magno-nominate ang “I respectfully nominate <*name*> for class <*position*>”. Para magkaroon ng bisa ang nominasyon mo, kailangang may isang estudyante na sumang-ayon sa iyo sa pamamagitan ng pagsasabi ng “I second the motion”. (Minsan kapag walang sumang-ayon ay ‘yung nag-nominate mismo ang nagse-“second the motion”. Pero trip-trip lang ‘yun.)

Iba’t-iba ang pamantayan sa pagtatalaga o pagno-nominate ng class officers pero madalas ay hindi ito nasusunod. Madalas rin tayong pumipili base sa kanilang pisikal na anyo at performance o impact sa klase. Ang presidente at bise presidenteng nino-nominate ay ‘yung pinakamatalino at pangalawang pinakamatalino o kaya ‘yung pinakamagagaling manamit na kaklase imbis na ang piliin ay ‘yung may potensyal na maging leader. Ang treasurer na nino-nominate ay ‘yung pinaka-mayaman o ‘yung may kaya imbis na ang piliin ay ‘yung sanay mag-alaga ng pera at hindi malikot ang kamay, ganoon din sa pagpili ng auditor. Ang sarhento de armas o sargeant at arms na nino-nominate ay ‘yung pinaka-damulag o kaya pinaka-bobo sa klase. Ang PRO na nino-nominate ay ‘yung pinaka-makapal ang mukha at walang hiya pagdating sa kantahan, sayawan, o kung anu-ano pang talento. Ang secretary na nino-nominate ay ‘yung may pinaka-maganda ang penmanship sa klase dahil ito ‘yung madalas na uutusan ng guro kapag inatake siya ng katamaran magsulat ng mahabang lecture sa pisara. At syempre, hindi mawawala ang muse at escort na madalas ay kung hindi man ang pinakamaganda at pinakapogi sa klase ang pinipili ay ‘yung pinaka-panget o kaya naman eh ‘yung love team na madalas tampulan ng tukso sa klase.

Mabibilang lang sa daliri ang pagiging class officer ko noon. Sa katunayan, hindi na kailangang bilangin. Dalawang beses lang kasi akong naging class officer noon. First time kong naging class officer noong grade six at itinalaga nila ako bilang PRO. Hindi ko alam kung bakit ako ninominate bilang PRO nung best friend ko. Hindi naman makapal ang mukha ko at taliwas ako sa pagiging talentado sa klase. Palagay ko ay napag-tripan lang ako noon ng mga kabarkada ko. Okey lang kasi wala naman akong ginampanang mabigat na tungkulin sa klase kundi ‘yung paglilista lang ng maingay o “noisy” na madalas ay sargeant at arms o secretary ang dapat gumagawa. Mas mabigat pa nga ‘yung ginampanan ng muse at escort nun kasi sila ang ginawang pambato ng section namin sa beauty pageant sa school (Mr. & Ms. United Nations ata ‘yun. Nakalimutan ko na.)

Naging sargeant at arms din ako noong high school. Hindi ko lang matandaan kung anong year ‘yun. Hindi naman ako ang pinaka-bobo at lalung lalong hindi ako damulag sa klase noon. Sa katunayan, hindi ako matangkad at payat ako nung high school. Muli ay naging biktima ako ng mga kabarkada ko. Pero tulad ng dati ay wala akong mabigat na ginampanan sa klase kaya tuloy pa rin ang buhay ko bilang isang estudyante.

Naisip ko lang, isa ang botohang ito sa mga kakaibang eleksyon dahil ito lang ang botohang walang pangangampanya. Pwede rin kaya nating gawin ito sa bansa natin? Mukhang mahirap. Pero kung iisipin mo, hassle free. Hindi kasi maririndi ang tenga natin sa mga nakaka-LSS na campaign jingles at hindi nakaka-umay manood ng commercials sa TV kapag ganoon. (Okay. Kinausap ko ang sarili ko.)

Bazooka Bubble Gum: Pinakapaboritong bubble gum noong dekada nobenta

Natatandaan mo pa ba ‘yung kagila-gilalas na pangyayaring minsan isang araw eh bigla ka na lamang nagkaroon ng kakayahang magpalobo sa nginunguya mong bubble gum na dati eh halos maubusan ka na ng hininga sa kakaihip sa bubble gum mong wala nang tamis pero hindi ka pa rin nakakabuo kahit maliit na lobo? Ang sarap sa pakiramdam ‘di ba? Lalo na kapag bata kang natutong magpalobo sa bubble gum. Pakiramdam mo, superhero ang pinalobo mong bubble gum na maaaring magligtas sa lahat ng problema ng buong daigdig. Sa pananaw mo, ikaw na ang pinakamagaling na bata sa lugar n’yo. Kasunod nito ang pagmamalaki sa ibang mga kalaro sa nagawa mong achievement sa buhay bata.

Malaki ang pasasalamat ko sa tita kong tibo dahil bukod-tanging s’ya lang ang nagtitiyaga sa aking magturo kung paano magpalobo sa bubble gum. At medyo pareho kasi kami ng takbo ng utak, magkasundo sa mga trip, at parehong mainitin ang ulo. Natatandaan ko pa noong umiyak ako dahil tumama sa ulo ko ‘yung plastik na lalagyan ng sabon na ibinato n’ya dahil sobrang badtrip si tita tibo noong mga oras na ‘yun. Nambabalibag pa naman ng mga kagamitan ‘yun kapag naha-high blood, kung ano ang mahawakan ay gagawing frisbee at ibabato. Pero tulad ng nakagawian, walang kinalaman si tita tibo sa kuwento ko. Sa halip, malaki rin ang pasasalamat ko sa isang partikular na brand ng bubble gum, ang Bazooka Bubble Gum, dahil dito ako natutong magpalobo. Paulit-ulit na hinipan ang nginuyang bubble gum na nakalapat nang tama sa dila hanggang sa makamit ko na ang pinapangarap kong lobo.

Alam kong alam na ng lahat ang sikat na bubble gum na ito. Pero para sa kapakanan ng mga nakalimot at para na rin sa mga nagpapanggap na kahapon lang pinanganak, ang Bazooka Bubble Gum ay isang sikat na bubble gum na gawa ng kompanyang Topps sa New York noon pang taong 1953. Ayon pa sa aking masusing pananaliksik (naks) sa magulong mundo ng Wikipedia, nagkaroon pa pala ng iba’t ibang flavors ang Bazooka Bubble Gum noon. Meron silang Strawberry Shake, Cherry Berry, Watermelon Whirl, Grape Rage, Gulaman Superman (biro lang), at Burlesk Bangus (biro lang ulit, oo trying hard ako). Hindi ako nakatikim ng flavored Bazooka dahil sa palagay ko eh hindi naging available ang mga ‘yan dito sa Pilipinas.

Marahil sasang-ayon kayo sa akin kung sasabihin kong nakilala ang Bazooka Bubble Gum hindi dahil sa mismong bubble gum nito, kundi dahil sa comic strip na nakapaloob sa bawat wrapper nito (50 pieces lahat ang comic strip nito), kasama na ang sikat na character na si Bazooka Joe, isang batang nakasuot ng asul na cap at nagpi-feeling pirata dahil merong patch sa mata. Kung bata ka pa nung mga panahong nag-adik ka sa pagpapabili ng Bazooka Bubble Gum, malamang ay madalas ring kumunot ang noo mo sa mga istorya ng comic strips dito. Mukhang kakailanganin mo pa kasi ng isang mahusay na storyteller o kaya interpreter para lang maintindihan ang kuwento, kasama na ‘yung buwakanang epal na “Fortune” ek-ek sa gilid na hinahayaang dumugo ang ilong mo sa pag-iintindi ng ibig sabihin nito. Sa katunayan, pati si itay eh hindi naiintindihan ang “Fortune” na ‘yun minsan kapag pinapakuwento ko sa kanya ‘yun. Maski ‘yung epal na kung ano sa kanang bahagi ng strip, bomalabs din sa amin. Kaya hindi ko talaga alam kung bakit ako nahumaling sa bubble gum na ito.

Makikita nga pala sa ikalawang larawan ‘yung isang halimbawa ng comic strip ng Bazooka, may makabagbag-damdaming pamagat na “Bazooka Joe And His Gang”, na sa totoo lang eh hindi ko nakilala ‘yung sinasabing “gang” ni Bazooka Joe at kung ano ang papel nila sa buhay ng batang ‘to. Mabuti naman at kahit paano’y naintindihan ko na ‘yung istorya sa comic strip. Ang ipinagtataka ko lang eh kung ano ‘yung “Erector Set” na ‘yun. Erector Set. Erector. From the root word “erect”. Naiisip n’yo ba ang naiisip ko o sadyang bastos lang talaga ako? Kahit may description na nakalagay eh hindi ko pa rin mawari kung ano ang nais nilang ipahiwatig d’yan at kung ano ang plano nilang palabasin sa pagkakaroon ng isang “Erector Set” kit. Nakakatawa lang isipin na mula noon hanggang ngayon, hindi ko pa rin maintindihan ang comic strip ng Bazooka Bubble Gum.

Sa sobrang popularidad ng Bazooka Bubble Gum dito sa Pilipinas, nagkaroon din sa merkado ng mga bagong bubble gum na hawig sa Bazooka. Ang Bolero Bubble Gum ay mas pinaliit na bersiyon ng Bazooka. Ewan ko kung bakit tinawag na Bolero ang bubble gum na ‘yun, malamang bolero ‘yung nakaisip ng pangalan nun. Pero pinakamasarap na sigurong bubble gum na nanggaya ay ‘yung tinatawag na Big Boy Bubble Gum (may patalastas pa ito na may tagline na “Big big bubble, big big fun!”). Taliwas sa nakasanayang lasa at tekstura ng Bazooka, ang Big Boy ay kulay pink pa rin subalit kapansin-pansin ang pagiging mas matamis at malambot nito kesa sa Bazooka at Bolero.

Sumagi rin sa isip ko na mangolekta ng comic strips ng Bazooka dahil isa akong dakilang kolektor ng mga kung anu-anong abubot noong bata (Maniniwala ba kayong pati ‘yung karton na may larawan ng legs ng babae na nakasuot ng stockings na kasama sa mga nabibiling stockings ni inay ay iniipon ko noong bata? Wala lang, iniipon ko lang. Buti na lang naalala kong lalake nga pala ako). Nagka-interes pa nga akong gawing bracelet, singsing o kuwintas ang comic strips na ito. Pero hindi ko na itinuloy bdahil muli kong naalala na lalake nga pala ako.

Masarap isipin na ang isang simpleng matigas na bubble gum at ang isang komplikadong comic strip sa loob ng balot nito ay nagkaroon ng pagkakataong magsanib-puwersa para sa maliit na ikasasaya ng mga kabataan noon. Sa simpleng pagnguya, pagpapalobo, at pagbabasa (ng comic strip), nagkaroon ng kasiyahan at libangan ang mga musmos. Patunay lamang ito na ang buhay ay parang Bazooka Bubble Gum. Sa una ay matamis, pero habang tumatagal ay tumatabang na at nawawalan na ng lasa, pero sa bandang huli ay bigla mo na lang mapapansin na patuloy ka pa rin sa pagnguya nito. (Isipin n’yo na lang na may koneksyon ‘yan sa kuwento ko at kunyari ay importanteng pagkumparahin ang Bazooka Bubble Gum at ang buhay.)